Waar deze bias voorkomt

Dit kom je overal in de Stagecyclus tegen. Of het nu gaat om de eerste indruk tijdens een sollicitatiegesprek of die keer dat ze een beetje stilletjes in een vergadering zaten. Het gebeurt gewoon. Je hoort hun accent, ziet hun studieachtergrond of zelfs hun voornaam, en hup, daar ga je al: “Ah, een echte marketingstudent, die zullen wel allemaal op TikTok zitten in plaats van aantekeningen maken”. Of: “Oh, een stagiair uit de IT, die zal vast niet weten hoe je met echte mensen moet praten”. Lekker bezig met je vooroordelen, maar echt eerlijk is het natuurlijk niet.

Individuele effecten

Je hebt net een stagiair aangenomen met een technische achtergrond en je eerste gedachte is: “Top, die weet vast alles van programmeren. Ik kan lekker achteroverleunen terwijl hij de hele digitale boel oplost”. En dan blijkt het: hij kan prima programmeren, maar hij kan ook uitstekend creatief schrijven en heeft meer gevoel voor design dan jij in je hele linkerhand. Maar ja, dat had je niet verwacht, want jij had allang een label op hem geplakt:“IT-nerd”. Ondertussen zie je dat je andere stagiair, die journalistiek studeert, juist ontzettend goed is in Excel. "Hoe dan?" Tja, mensen zijn soms net wat veelzijdiger dan het stereotype waar je ze in duwt.

Bedrijfsbrede effecten

Voor je het weet, krijg je een bedrijf vol hokjesdenkers. Iedereen gaat ervan uit dat de stagiairs uit de communicatieopleiding wel alleen zullen bloggen en de economiestudenten het liefst de hele dag met grafieken bezig zijn. Zo word je lekker efficiënt, want iedereen wordt meteen op basis van hun studie of achtergrond op het juiste klusje gezet, toch? Fout. Je mist niet alleen de talenten die buiten het vooroordeel vallen, maar je team eindigt ook als een stel karikaturen van zichzelf. Diversiteit van ideeën? *“Ja, heel belangrijk natuurlijk... maar laten we realistisch blijven, ik heb geen tijd om iemands verborgen talenten te ontdekken”*. En zo mis je die ene creatieveling die de beste productnaam ooit had kunnen bedenken, omdat ze toevallig bedrijfseconomie studeert.

En eh.. zei daar iemand ‘stagediscriminatie’?

Waarom het gebeurt

Omdat ons brein dol is op shortcuts. Lekker makkelijk, lekker snel. Zie je iemand die op een bepaalde groep lijkt? Hoppa, het bijbehorende stereotype komt gelijk mee. We zijn lui – eh, efficiënt – en we denken dat we door te stereotyperen sneller beslissingen kunnen nemen. Het is alsof we een boek beoordelen op de kleur van de kaft in plaats van op de inhoud. Prima als je haast hebt in een boekenwinkel, maar niet zo handig als je een stagiair probeert te begeleiden.

Hoe je het kunt vermijden

Oefen jezelf in het stoppen van die automatische gedachten. Ja, dat kost meer energie, maar hé, je kunt het. Laat dat stereotype even los en kijk naar de persoon tegenover je. Die stagiair is niet haar studie. Vraag naar hun interesses en skills, niet alleen naar hun studie of achtergrond. Probeer daarnaast eens stagiairs klusjes te geven die buiten hun standaard takenpakket vallen, gewoon om te zien waar ze écht goed in zijn. En ja, ook hier geldt: laat je collega's en andere stagiairs eens meekijken, want soms heb je gewoon even een ander perspectief nodig om te zien wat je zelf al lang had moeten weten: mensen zijn nou eenmaal niet in hokjes te stoppen.

Hoe benut je deze bias?

Benoem die vooroordelen gewoon hardop! “Jongeren? Die zijn toch alleen goed met Instagram en Snapchatfilters?”Nou, mooi niet! Maak er een spelletje van: daag ze uit om dat beeld te doorbreken. Zeg bijvoorbeeld: “Iedereen denkt dat je vooral de techneut bent hier, laten we zien wat je nog meer kunt.” Het wordt ineens een uitdaging, en de stagiair krijgt de kans om iedereen versteld te doen staan.

Wees ook eerlijk naar de stagiair: “Misschien denken ze dat je nog wat groen achter de oren bent, maar dat betekent dat je precies kunt laten zien hoe snel je leert.” Zo draai je het stereotype om en maak je het iets waar ze juist trots op kunnen zijn. Iedereen blij, want de stagiair voelt zich serieus genomen, en het team leert dat die vooroordelen helemaal nergens op slaan.

Het is net als die jaarlijkse vergadering waar iedereen denkt dat het saai wordt, maar er ineens taart op tafel komt: onverwachte meevallers werken altijd beter!

Drie gouden tips om stereotypering te vermijden

1. Doe een 'blinde' sollicitatieronde

Verwijder persoonlijke informatie zoals naam, leeftijd en opleidingsachtergrond uit de sollicitaties (ja, dat kan gewoon) en kijk puur naar de vaardigheden en ervaring. Zo voorkom je dat je iemand al onbewust in een hokje plaatst voor ze überhaupt binnen zijn.

2. Gooi stagiairs in het diepe

Nee, niet letterlijk – we willen geen ongelukken. Maar geef stagiairs taken die ze normaal niet zouden doen, puur op basis van hun profiel. Laat die economiestudent een creatief idee pitchen of de communicatiepersoon de cijfers presenteren. Wedden dat er verborgen talenten boven water komen? Je kunt het ook zien als een ladder die je studenten laat beklimmen. Zet die ladder tegen de muur en laat ze maar gaan. Je merkt vanzelf hoe hoog ze komen. Vergeet het vangnet niet.

3. Laat verschillende collega’s beoordelen

Je kunt niet alles alleen doen, en dat hoeft ook niet. Vraag input van meerdere collega’s en combineer hun feedback. Zo voorkom je dat één iemand, met zijn of haar vooroordelen, de beoordeling domineert. Bonuspunt: je laat stagiairs meteen wennen aan feedback van verschillende kanten, wat altijd goed is voor hun leerproces. Win-win!