Hyperbolische afwaardering ? Dat is dat je hersenen gillen "NU!" zodra er een beloning in zicht is, ook al weet je dat wachten meer oplevert. Net als wanneer je die reep chocola opeet die je had bewaard voor morgen, terwijl je net had bedacht dat je gezonder wilde leven. Je snapt best dat later een betere optie is, maar je brein is gewoon niet zo happig op wachten en onzekerheid. Zit nog in ons systeem van toen we als holbewoners geen lange-termijn-spaarrekening hadden. Dus kiezen we liever voor die kleine, snelle beloning nu dan die grotere, onzekere beloning later. Beetje dom?

Ja.

Heel menselijk?

Ook ja.

We kennen het ook bij de vraag of we met stagiairs werken: "Nu even geen stagiairs, want veel te druk." Of die klassieker: "Geef mij maar direct een laatstejaars die meteen aan de slag kan." Pure hyperbolische afwaardering in actie!

We kiezen voor het directe gemak (geen inwerktijd) boven de langetermijnvoordelen (een goed opgeleide, loyale medewerker).

Voorbeeld

Directeur Mark krijgt de vraag of hij wil investeren in een stageprogramma.

Na wat wikken en wegen krijgt hij twee opties voorgeschoteld:

Optie 1: Een ervaren laatstejaars stagiair die direct aan de slag kan.
Weinig gedoe, direct resultaat, maar na 6 maanden weer weg want eigenlijk past ‘ie niet goed in het team.

Optie 2: Een tweedejaars student die hij drie jaar lang kan begeleiden.
Eerst wat meer werk en begeleiding nodig, maar met de mogelijkheid om deze persoon volledig te vormen naar het bedrijf en na het afstuderen in dienst te nemen.

Mark weet dat zijn bedrijf de komende jaren flink moet groeien. Een snelle rekensom leert hem dat optie 2 op termijn veel meer oplevert: een perfect opgeleide medewerker die het bedrijf door en door kent. Maar Mark ziet vooral die berg werk die nú op zijn bureau ligt en denkt aan alle tijd die in de begeleiding gaat zitten.

Mark kiest voor optie 1, hoewel dit op de lange termijn minder oplevert. Zijn voorkeur voor direct gemak boven toekomstige winst is een klassiek voorbeeld van hyperbolische afwaardering.

"We hebben nu geen tijd voor stagiairs!" zegt Mark want:

- Het kost direct tijd om ze te begeleiden

- Ze maken nog fouten

- Ze kunnen niet meteen alles

- We zijn al zo druk

Wat Mark zich echter niet realiseert:

Ondertussen betalen we een hoge prijs:

- We moeten steeds opnieuw op zoek naar ervaren mensen

- Niemand voelt zich echt verbonden met ons bedrijf

- We missen de kans om mensen op te leiden die precies passen bij onze organisatie

Wat het je echt kost

Door alleen naar het nu te kijken, maak je je bedrijf op termijn zwakker:

- Je hebt geen eigen kweekvijver van talent

- Je mist verfrissende nieuwe inzichten

- Je bouwt geen band op met scholen en universiteiten

- Je wordt bekend als het bedrijf dat alleen maar neemt en niet geeft

Kortom: door nu 'nee' te zeggen tegen stagiairs, zeg je eigenlijk 'nee' tegen je eigen toekomst.

Net als Mark die voor snel resultaat kiest, kiezen we voor de makkelijke weg. We zien vooral het gedoe van nu: die uren uitleg geven, die beginnersfouten opvangen, die tijd die je 'kwijt' bent aan begeleiding. Dit is het ‘directe-pijn-principe’.

Hyperbolische afwaardering verklaart misschien wel waarom je nu dit stukje leest in plaats van die presentatie te maken die voor morgen af moet zijn. Want ja hoor, onderzoek toont aan dat dit precies is waarom we allemaal aan uitstelgedrag doen. Je brein denkt namelijk: oeh, lekker, NIET aan die vervelende taak beginnen! Veel fijner dan die vage beloning van straks als het áf is. En laten we eerlijk zijn: we doen het allemaal.

Terug naar het voorbeeld van Mark en de stagiair: Wat hij niet ziet is hoe die tweedejaars stagiair over drie jaar terugkomt als volleerd professional, die zijn bedrijf door en door kent. Of hoe die 'heikneuter' zoals ze hem al liefkozend noemden uitgroeit tot de beste salestijger die je ooit hebt gehad, juist omdat je hem of haar vanaf het begin hebt kunnen vormen.

Net als Mark uit het voorbeeld aan het begin van deze tekst moeten we misschien ook anders naar stagiairs kijken. Want wat verliezen we direct als we geen stagiairs nemen? Verse energie, nieuwe inzichten, en een directe lijn naar de nieuwste ontwikkelingen in het vakgebied.

Wie wil er over drie jaar verzuchten "hadden we toen maar wél die stagiair aangenomen"? Precies niemand.

We zijn nog steeds geprogrammeerd als holbewoners: direct resultaat willen zien, meteen die mammoet willen vangen. Maar we leven niet meer in een tijd waarin alleen vandaag telt.

In onze moderne samenleving is het juist cruciaal om verder te kijken dan morgen. Want ja, het is heel menselijk om te kiezen voor directe bevrediging - die nieuwe iPhone nu, die ervaren medewerker direct on demand.

Maar het is ook levensgevaarlijk voor organisaties.

Terwijl we bezig zijn met het plukken van het laaghangend fruit, missen we de hele boomgaard die we hadden kunnen kweken. Die tweedejaars stagiair die over drie jaar je beste teamleider had kunnen zijn? Die werkt nu bij je concurrent. Die innovatieve ideeën die je bedrijf hadden kunnen vernieuwen? Die zijn nooit geboren omdat je geen tijd wilde 'verspillen' aan het begeleiden van jonge mensen.

Dus ja, het is menselijk om te kiezen voor nu. Maar we zijn geen holbewoners meer die alleen maar hoeven te overleven tot morgen. We zijn moderne organisaties die moeten overleven op de lange termijn. En dat betekent soms even door de zure appel heen bijten voor een zoetere toekomst.

3 Gouden tips

• Maak de langetermijnvoordelen concreet: hoeveel kost het werven van een nieuwe medewerker ook alweer? Dat maakt de winst helder.

• Verdeel de begeleiding over meerdere collega's zodat de 'pijn' minder voelbaar is

• Zie stagiairs als kweekvijver voor toekomstig talent, niet als tijdelijke hulpkracht die irritant in de weg loopt