Waar deze bias voorkomt in de Stagecyclus

Vooral bij selectie, begeleiding en beoordeling. Bij de sollicitatiegesprekken, tijdens de inwerkperiode, bij beoordelingsgesprekken, op LinkedIn. Het is alsof je een gekleurde bril op hebt die je alleen laat zien wat je wílt zien. “Kijk, ze heeft een LinkedIn-profiel met 500+ connecties, dat is er eentje die het snapt”, denk je dan. En voor je het weet, heb je ze aangenomen, zonder te weten dat die connecties allemaal haar buurman en de hond zijn.

Individuele effecten

Je hebt net een stagiair aangenomen omdat ze tijdens het sollicitatiegesprek indruk maakte met haar vlotte babbel en zelfverzekerde houding. Je denkt: “Dat wordt een topper”. En wat gebeurt er? Je ziet overal bevestiging van je briljante keuze. Die keer dat ze te laat kwam? Ach, dat overkomt de besten. Die keer dat ze spontaan een presentatie gaf tijdens de teamvergadering (waar niemand om had gevraagd, maar oké)? “Zie je wel, ik wist dat ze potentie had!. En voor je het weet, zit je in een halo-bubbel van gehard glas waar geen enkel foutje doorheen komt.

Bedrijfsbrede effecten

Als je niet oppast loop je door het kantoor en realiseer je je te laat dat iedereen een soort mini-me van jou is. “We nemen hier gewoon mensen aan die passen binnen onze bedrijfscultuur”, zeg je dan, terwijl je die ene sollicitant die van ananas op pizza houdt, vriendelijk de deur wijst. Op zich terecht, maar diversiteit? “Ja, nee, da’s belangrijk, absoluut, maar dat is meer iets voor die hippe start-ups, niet voor ons gezellige team waar we allemaal een bloedhekel aan vegetariërs hebben”. En zo kweek je een afdeling vol klonen die elkaars grappen over de printer begrijpen, maar verder geen enkel nieuw idee inbrengen. Lekker bezig!

Waarom het gebeurt

Omdat we stiekem allemaal een beetje lui zijn. Of nou ja, efficiënt, zoals we het zelf graag noemen. Het is gewoon makkelijker om je eerste indruk te laten staan. We hebben immers wel wat beters te doen dan elke dag onze biases bijstellen, toch? En laten we eerlijk zijn, na die derde kop koffie zijn we al blij als we onze eigen naam nog goed kunnen spellen, laat staan dat we kritisch naar die stagiair kijken die de eerste dag met de juiste Starbucks-bestelling aankwam.

Hoe je het kunt vermijden

Probeer eens echt objectief naar je stagiairs te kijken. Ja, écht objectief, dus niet dat soort 'objectief' waarbij je favorieten er toch net iets beter uitkomen omdat ze toevallig dezelfde sokken met het hoofd van hun kat dragen als jij. Gebruik gestandaardiseerde beoordelingsformulieren, vraag input van collega’s die je vertrouwd hebt (en die niet stiekem ook diezelfde sokken dragen), en durf je eerste indruk aan te passen als het nodig is.

Hoe zet je het in als voordeel voor stagiairs?

Het halo-effect kan een stagiair direct een vliegende start geven: een goede eerste indruk zorgt ervoor dat collega's meteen vertrouwen hebben en kansen bieden. Hierdoor worden andere talenten vanzelf aangenomen en krijgt de stagiair ruimte om te zich te laten zien. Het horn-effect werkt hier ook in het voordeel: kleine misstappen worden minder zwaar opgevat omdat de algehele positieve indruk blijft hangen. Dit geeft de stagiair de vrijheid om te leren en te groeien zonder constante angst voor kritiek. Samen zorgen het halo- en horn-effect ervoor dat de stagiair zich snel thuis voelt en succesvol kan integreren in het team.

Gouden tips

De sympathieke stagiair is niet per se een genie
Ja, het is fijn als de stagiair vriendelijk naar je lacht en altijd je koffie haalt zonder te morsen, maar dat betekent nog niet dat ze automatisch geschikt zijn voor een hogere functie bij de NASA. Focus op wat ze daadwerkelijk kunnen, niet alleen op het feit dat ze wél weten hoe de printer werkt.

De klungel is meer dan zijn gemorste koffie
We hebben allemaal een stagiair gehad die er een handje van heeft om elke dag iets om te gooien: koffie, pennenbakjes, je laptop; koffie over je laptop. Maar wees niet te snel om ze af te schrijven als ‘de kluns’. Kijk ook naar hun werk, misschien bouwen ze wel een briljante PowerPoint terwijl jij nog steeds worstelt met het de microfoonfunctie in Zoom.

Beoordeel wat ze doen, niet wie ze zijn
Soms zit je er middenin: je ziet dat de stagiair dezelfde muzieksmaak heeft of net zo fanatiek is in het verzamelen van minicactussen als jij. Gezellig hoor!. Maar onthoud: dat maakt ze geen betere stagiair. Beoordeel hun prestaties op de werkvloer, niet op hoeveel planten jullie kunnen ruilen. Het is geen Tinder, het is een stage.